پرکردن دندان یکی از درمان های دندانپزشکی ترمیمی است که برای ترمیم شکستگی های دندان ،پوسیدگی دندان یا اسیب به سطوح دندان مورد استفاده قرار می گیرد.مواد پر کردن دندان شامل کامپوزیت ،پرسیلین و امالگام نقره ای اند که در سطح دندان برای گازگرفتن و جویدن بهتر استفاده میشود.
از دست دادن مینای دندان یک جزءمعمول در پوسیدگی دندان است و ممکن است باعث حساسیت دندان شود.در بسیاری از موارد از دست دادن مینای دندان با پرکردن به طور قابل توجهی بهبود می یابد یا به طور کامل درمان میشود اما در برخی موارد بسته به میزان پوسیدگی دندان و اسیب وارده به دندان ممکن است به مراحل اضافی یا پروسه های جایگزینی نیاز داشته باشد:
۱. تاج ندان:هنگامی که دندان نیاز به حمایت بیشتر نسبت به روش پر کردن داشته باشد استفاده میشود .
۲. ایمپلنت های دندانی و پل های دندانپزشکی:در اسیب های جبران ناپذیر دندان نیاز به کشیدن دندان و جایگزینی پل یا ایمپلنت ممکن است باشد.
۳. کانال های ریشه (همراه با درمان انتی بیوتیکی) : عفونت ،ابسه دندان و یا عصب اسیب دیده ممکن است به یک پروسه ریشه نیاز داشته باشد.
انواع پرکردن دندان
اگر نیاز به پرکردن دندان داشته باشید شما انتخاب های بسیاری دارید.اما از انجا که هرنوع پر کردن دندان برای انواع دندان ها در شرایط مختلف ممکن است بهتر باشد دندانپزشک شما به شما کمک خواهد کرد تا باتوجه به عواملی از جمله محل و شدت پوسیدگی، هزینه پر کردن، و پوشش بیمه خود بهترین و مناسبترین نوع پرکردن دندان را برای خود انتخاب کنید.
انواع پر کردن دندان شامل مواد مختلف از جمله آمالگام، رزین کامپوزیت دندان، سرامیک ها و مواد پر کننده موقتی می باشد. که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند، از جمله اینکه میزان ماندگاری این مواد با هم متفاوت می باشد بطور مثال آمالگام به مدت ۱۰ سال، سرامیک ها به مدت ۱۵ سال و رزین کامپوزیت به مدت ۵ سال ماندگاری دارند. هزینه پر کردن دندان با مواد سرامیکی بیشتر از انواع دیگر می باشد. شرح کاملتر جوانب مثبت و منفی برخی از انواع پرکردن دندان به شرح زیر است:
- پرکردن با طلا: پرکردن با طلا محکم و غیر خورنده است و میتواند تا ۱۵ سال دوام داشته باشد.بسیاری از مردم پر کردن با طلا را زیبا و و دل انگیز تراز پرکردن با نقره میدانند. اما پرکردن با طلا میتواند هزینه ای ۱۰ برابر بیشتر از پر کردن با امالگام نقره ای داشته باشد و همچنین برای درست کردن دندان به بیش از یک جلسه ویزیت نیاز میشود.
- امالگام نقره ای: پر کردن با امالگام نقره ای دوام و قدرت شبیه به طلا دارد ولی با هزینه کمتر.اما بسیاری از مردم از ظاهر ان خوششان نمی اید .همچنینی امالگام نقره ای در معرض انبساط و انقباض قرار میگیرد و احتمال ایجاد ترک در دندان ها را بالا میبرد.
- کامپوزیت: پرکردن با مواد کامپوزیت محبوب هستند زیرا که ظاهری شبیه به دندان ارائه میکنند اما دوامشان به اندازه پر کردن با مواد فلزی نیست و در حدود ۵ سال نیاز به تعویض دارند(در مقایسه با دوان ۱۰ یا ۱۵ سال فلزها)این مواد گرانتر از امالگام ها هستند ولی از طلا گرانتر نیستند.
- سرامیک: پر کردن با مواد سرامیکی که اغلب از پرسلن ساخته میشوند با دوام است و زیبا به نظر میرسند ولی ممکن است در صورتی که پرسلن خشن شود درمقابل دندان مقاومت ایجاد کند.
- گلاس اینومرها: این روش پرکردن با شیشه و اکریلیک معمولا کمتر از ۵ سال دوام می اورد اما یک انتخاب مناسب هستند برای کودکانی که هنوز دندان هایشان درحال تغییر است . همچنین انها میتوانند فلوراید ازاد کنند و از پوسیدگی دندان جلوگیری کنند .
ترمیم دندان شیری کودکان
بسیاری از مواقع ما با یک دو راهی درباره لزوم پر کردن دندان برای درمان پوسیدگی های ایجاد شده بر روی دندان های شیری کودکان مواجه می شویم. در این رابطه والدین اغلب بیان می کنند با توجه به این که دندان های شیری موقت هستند، آیا می توان آنها را به راحتی کشید یا نیاز به ترمیم این دندان ها مشابه دندان های دائمی وجود دارد.
دندان های اولیه یا دندان های شیری دارای نقش بسیار با اهمیت در زندگی کودک است و می تواند فضای مناسب برای رشد دندان های دائمی در دهان را حفظ نماید. اگر دندان شیری کودک قبل از آماده شدن دندان دائمی برای رشد از بین برود، دندان های مجاور آن از محل صحیح خود حرکت کرده و فضای خالی ایجاد شده به خاطر دندان از بین رفته را پر می کنند. این موضوع باعث ایجاد مشکلات جدی برای رشد دندان های دائمی و جوانه زدن آنها در دهان می شود. به این ترتیب دندان های شیری باید به عنوان راهنما برای ایجاد مسیر رشد مناسب برای رشد دندان های دائمی در دهان کودک باقی بمانند.
مشاوره دندانپزشکی و برنامه درمانی
روند پر کردن دندان به این صورت است: ابتدا دندانپزشک شما اطراف دندان را با بک بیحسی موضعی بیحس میکند . سپس از دریل، ابزار سایش هوا و لیزر برای حذف منطقه فاسد استفاده میکند . انتخاب ابزار بستگی به راحتی دندانپزشک ،اموزش و سرمایه گذاری در قطعات و تجهیزات و همچنین محل و وسعت پوسیدگی دارد.
سپس دندانپزشک شما در طول مرحله حذف منطقه فاسد دندان شما را تست میکند تا مطمئن شود همه منطقه فاسد برداشته شده است.دندان پزشک شما به همراه پاک کردن منطقه فاسد حفره ای برای پرکردن با حذف باکتری ها و بقایای دندان فاسد ایجاد میکند.اگر پوسیدگی در نزدیکی ریشه دندان باشد دندان پزشک شما ممکن است یک پوشش ساخته شده از گلاس آینومر، رزین کامپوزیت، و یا مواد دیگر برای محافظت از عصب قرار بدهد .بعد از اینکه پر کردن دندان به پایان رسید دندانپزشک شما دندان را پرداخت میکند .
چند گام دیگر درپرکردن دندان با مواد همرنگ دندان مورد نیاز است که به شرح زیر میباشد.
پس از اینکه دندانپزشک شما لایه فاسد دندان را حذف کرد مواد همرنگ دندان را به صورت لایه ای بر روی دندان قرار میدهد و روی هر لایه نور ویژه ای تابانده میشود تا مواد پرکرده سخت شوند . بعد از اینکه مراحل چند لایه ای پر کردن دندان به پایان رسید دندان پزشک شما مواد کامپوزیتی را به شکل دلخواه در اورده و دندان را از هرگونه مواد اضافی پاک میکند و در نهایت با صیقل دادن بازسازی نهایی را انجام میدهد.
یکی از متداول ترین مسائل بهداشت در برنامه تمیز کردن دندان ایجاد پوسیدگی ها میباشد . دندانپزشک شما با استفاده از پروپ و مایع تشخیص پوسیدگی و همچنینی گرفتن عکس از دندان های شما میتواند میزان ومحل دقیق پوسیدگی را تعیین کند.
پس از انکه برای شما تعیین شد که باید دندانتان پر شود دندانپزشک شما به شما گزینه های خود را برای پرکردن دندان برای جلوگیری از پوسیدگی بیشتر و صدمه به دندان شما ارائه میکند . بر اساس تاریخچه پزشکی شما، محل حفره، نیازهای زیبایی، نیروی گاز گرفتن، دوام، هزینه، تعداد ویزیت لازم و اولویت خود ، دندانپزشک شما تصمیم می گیرید که کدام نوع پر کردن بهترین گزینه برای شما است. این انتخاب ها شامل اتصال مستقیم کامپوزیت، آمالگام (نقره)، طلا یا اینله / انله های ایجاد شده در لابراتوار ، و با استفاده از تجهیزات دفتری و اداری CAD / CAM است.
بعد از اینکه بهترین گزینه پرکردن برای شما انتخاب شد دندانپزشک شما بلافاصله میتواند دندان شما را پر کند . در اماده سازی برای درمان مناطق اطراف دندان با بیحسی موضهی بیحس میشوند.
اگر لازم باشد ممکن است یک داروی ارامبخش دندانپزشکی برای راحتی شما در طول فرایند پر کردن دندان به شما داده شود .به خاطر داشته باشید که اگر داروی ارامبخش دریافت کرده باشید بعد از عمل قادر به رانندگی نخواهید بود.
بعد از اینکه دندان شما پر شد دندانپزشک شما در مورد مراحل و مواردی که میتواند از پوسیدگی هایی در زیر یا اطراف دندان شما جلوگیری کند با شما صحبت خواهد کرد
توصیه میشود در روز ۲ بار مسواک بزنید و یک بار در روز دندانهای خود را نخ دندان بکشید. قرار ملاقات های خود را با دندان پزشک و متخصص بهداشت خود نگه دارید تا چک اپ هایی که برای تمیز نگه داشتن دندان انجام میشود را داشته باشید.با توجه به خطر ابتلا به پوسیدگی دندان ،پزشک شما ممکن است مهرو موم هایی بر روی دندان مولر شما برای جلوگیری از ساخت پلاکها و پوسیدگی بر روی دندان قرار دهد. همچنین استفاده از دهانشویه حاوی فلوراید به عنوان یک اقدام پیشگیرانه اضافی توصیه میشود.
همچنین از انجا که رژیم غذایی و تغذیه بر روی بهداشت و سلامت دهان و دندان تاثیر گذار است مهم است که یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و مصرف غذا ها و نوشیدنی ها و میان وعده های شیرین را در رژیم غذایی خود محدود کنید.
هزینه
قیمت پرکردن با مواد کامپوزیتی گرانتر از قیمت پر کردن با مواد امالگام هاست زیرا به یک فرایند پیچیده تر ،مواد گران قیمت تر و تجهیزات اضافی نیاز دارد .مواد کامپوزیتی جایگزین زیبایی برای مواد امالگام ها هستند به این ترتیب افرادی که قبلا با امالگام پر کرده اند برای جایگزینی با مواد کامپوزیتی به دندانپزشکان مراجعه میکنند.
هزینه پر کردن دندان بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله:
۱.روشی که دندانپزشک انجام میدهد.
۲.محلی که پرکردگی در ان انجام میشود .
۳.نوع بیمه دندان:به طور معمول بیمه هزینه اضافی پرکردن با مواد کامپوزیتی را پوشش نمی دهد.
۴.تعداد سطوحی از دندان که نیاز است پر شود در هزینه پرکردن دندان موثر است.به عنوان مثال یک دندان ممکن است فقط در یک سطح پوسیدگی داشته باشد و یک دندان ممکن است در تمام سطوحش نیاز به پرکردن داشته اشد.
دوام و ماندگاری
به طور متوسط در پرکردن دندان با امالگام ها انتظار میرود تا ۱۲ سال دوام داشته باشند و با مواد کامپوزیتی تا ۵ یا ۷ سال.البته این بستگی دارد به ملاحظات فردی شما در مراقبت هایی که از دندان و دهان خود انجام میدهید و تعهد شما نسبت به ادامه ویزیت هایی که برای درمان نیاز است.
