حفره ها مناطق اسیب دیده دائمی هستند که در سطح سخت دندان شما ایجاد میشوند و منجر به گسترش یک دهانه کوچک یا یک منفذ در دندان شما میشوند.حفره همچنین پوسیدگی دندان یا کرم خوردگی نامیده میشود و توسط ترکیبی از عوامل مختلف ایجاد میشود. از جمله علت های پوسیدگی دندان عبارتند از: باکتری های موجود در دهان خود ،خوردن میان وعده های مکرر، نوشیدن نوشیدنی های شیرین،و عدم تمیز کردن دندانها به خوبی .
حفره و پوسیدگی دندان در میان مشکلات بهداشتی از جمله شایع ترین مشکلات در جهان هستند. آنها در کودکان، نوجوانان و به خصوص در افراد بالغ رایج اند. اما هر کسی که دندان دارد می تواند در دندانش حفره داشته باشد ، از جمله نوزادان.
اگر حفره ها درمان نشود، آنها بزرگ تر و لایه های عمیق تر از دندان را تحت تاثیر قرار میدهند. آنها می توانند به دندان درد شدید، عفونت و از دست رفتن دندان منجر شود. معاینه دندان به طور منظم و مسواک زدن خوب و عادات نخ دندان، بهترین راه مقابله با حفره و پوسیدگی دندان است.
انواع پوسیدگی دندان و حفره ها
حفره ها مناطق فاسدی از دندان شما هستند که به یک دهانه کوچک یا یک منفذ باز شده اند .سه نوع حفره یا پوسیدگی دندان در شکل بالا نشان داده شده است. حفره های سطح صاف در دو طرف صاف از دندان های شما رخ می دهد، در حالی که حفره ریشه در سطح اطراف ریشه های توسعه می یابند .حفره گودال و شقاق در سطح جویدن از دندان های شما رخ می دهد. تمیز نکردن دندان خود به خوبی، خوردن میان وعده های مکرر،نوشیدن نوشیدنی های شیرین عوامل ایجاد کننده حفره ها هستند.
علائم و نشانه ها
علائم و نشانه های وجود حفره در دهان میتوانند بسته به وسعت و محل انها متفاوت باشند.زمانی که فاسد شدن دندان شروع میشود ممکن است شما هیچ علائمی نداشته باشید. همزمان با پیشرفت پوسیدگی دندان ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید از جمله :
۱. دندان درد
۲. حساسیت دندان
۳. درد خفیف تا شدید هنگام نوشیدن چیزی شیرین ،گرم یا سرد
۴. سوراخ قابل مشاهده و یا چاله در دندان های خود
۵. رنگ قهوه ای، سیاه یا سفید بر روی هر سطح دندان
۶. درد هنگام گاز گرفتن
علت و دلایل
حفره ها یک فرایند هستند که در طول زمان توسط پوسیدگی ها رخ میدهند در اینجا چگونگی و علت پوسیدگی دندان امده است :
فرم های پلاک دندان: دهان شما به طور طبیعی شامل بسیاری از انواع باکتری هاست. برخی در مواد غذایی و نوشیدنی هایی که حاوی انواع خاصی از قندهستند رشد میکنند. هنگامی که این قند ها را از روی دندان خود پاک نکنید باکتری ها شروع به رشد بر روی انها کرده و تولید اسید میکنند. باکتری های تشکیل دهنده پلاک یک فیلم چسبنده که دندان را می پوشاند ایجاد میکنند و اگر زبان خود را روی دندان ها بکشید انها را احساس میکنید انها کمی خشن اند و در دندان های عقبتر مخصوصا در کنار لثه ها بیشتر قابل دیدن هستند.اگر پلاک های دندانی در مواقعی که نرم هستند پاک نشوند سخت میشوند و محل مناسبی برای مخفی شدن باکتری ها میشوند و همین موضوع یکی از علل پوسیدگی دندان است .
حملات پلاک ها:اسید موجود در پلاک ها باعث حذف مینای دندان میشوند – اولین مرحله از ایجاد حفره.هنگامی که مناطق مینای دندان سائیده شد باکتری ها و اسید ها میتوانند به لایه بعدی از دندان ها به نام عاج برسند . این لایه نرمتر از مینای دندان است و به اسید مقاومت کمتری دارد.
تخریب همچنان ادامه دارد:همان طور که پوسیدگی دندان گسترش پیدا میکند باکتری ها به پوسیده کردن دندان شما ادامه میدهند و خود را به قسمت نرم دندان (پالپ) که حاوی عرق و اعصاب دندان است می رسانند.باکتری ها باعث تحریک و تورم پالپ دندان میشوند . هنگامی که پوسیدگی دندان تا این حد پیش رفت ممکن است دندان درد، حساسیت، درد شدید هنگام گاز گرفتن و یا نشانه های دیگر داشته باشد. بدن شما ممکن است همچنین به این مهاجمان باکتریایی با ارسال سلول های سفید خون برای مبارزه با عفونت پاسخ دهد.و این میتواند منجر به ایجاد ابسه- یک محفظه چرکی که توسط عفونت باکتریایی ایجاد میشود- در دندان شما شود.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم
شما ممکن است از تشکیل حفره در دندان خود اگاه نباشید،به همین دلیل مهم است حتی زمانیکه فکر میکنید دهانتان خوب است به طور منظم معاینات دندان پزشکی داشته باشید و دندان خود را تمیز کنید.با این وجود اگر شما دندان درد را تجربه کردید دندانپزشک خود را در اسرع وقت ببینید.
تشخیص پوسیدگی
دندان پزشک شما معمولا میتواند پوسیدگی دندان شما را به راحتی تشخیص دهد با:
پرسش درباره دندان درد و حساسیت
کاوش دندان های شما با ابزار دندانپزشکی برای مناطق نرم
نگاهی به عکس -اشعه X دندان، که می تواند میزان حفرات و پوسیدگی دندان را نشان دهد
همچنین دندانپزشک شما قادر است به شما بگوید که کدامیک از حفره ها را در دندان خود دارید،سطح صاف،از نوع سوراخ یا فیشر،و یا از نوع ریشه.
درمان
بیشتر دندان پزشکان معاینات منظم را برای شناسایی حفره و سایر مشکلات دهان قبل از اینکه باعث بروز علائم نگران کننده و منجر به مشکلات بیشتر شوند توصیه میکنند.هر چه شما زودتر به دنبا مراقبت ها بروید شانس بهتری برای معکوس کردن مراحل پوسیدگی دندان در ابتدا و جلوگیری از پیشرفت ان را دارید.اگر یک حفره قبل از اینکه منجر به درد شود درمان شود احتمالا شما نیازی به درمان گسترده ندارید.
درمان پوسیدگی دندان بستگی دارد به اینکه چقدر شدید هستند و هر یک وضعیت خاص خود را دارد گزینه های درمانی شامل:
۱. درمان پوسیدگی دندان با فلوراید: اگر حفره دندان شما تازه شروع شده فلورایدتراپی ممکن است مینای دندان شما را باز گرداند.درمان های حرفه ای فلوراید شامل فلوراید زیاد در اب،خمیر دندان یا دهانشویه هاست . ویا درمان فلوراید ممکن است با مایع ،ژل،فوم یا یک پوشش بر روی دندان های شما مسواک زده میشود یا روی یک قالب کوچک متناسب با دندان های شما قرار داده میشود.هر درمان پوسیدگی دندان حدودا چند دقیقه طول میکشد.
۲. پرکردن: گاهی اوقات به نام ترمیم شناخته میشوند و درمان اصلی هنگام پوسیدگی دندان است در مواقعی که فرسایش از مینای دندان پیشرفت کرده است. مواد پر کردن از مواد مختلفی چون رزین های کامپوزیتی همرنگ دندان،پرسیلین و یا ترکیبی از مواد مختلف است . پر کردن دندان با مواد نقره ای شامل بسیاری از مواد از جمله جیوه است.
۳. تاج: یک پوشش سفارشی است که بر روی دندان نصب میشود و جایگزین تمام تاج طبیعی میشود و در صورتی که پوسیدگی دندان گسترده باشد و یا دندان تضعیف شده باشد ممکن است نیاز به تاج داشته باشید.دندانپزشک شما تمام منطقه فاسد را و بقیه دندان را که برای گذاشتن تاج مورد نیاز است تا برداشته شود برمیدارد . تاج ممکن است از طلا، ظروف، رزین، پرسیلین متصل به فلز یا مواد دیگر ساخته شده باشد.
۴. کانال ریشه: هنگامی که پوسیدگی دندان به پالپ دندان میرسد نیاز به درمان ریشه دارید. این درمان برای تعمیر و حفظ دندان به شدت اسیب دیده و عفونت یافته به جای برداشتن ان است.در این درمان پالپ دندان برداشته میشود و گاهی اوقات برای جلوگیری از رشد هر گونه عفونتی دارو در ریشه قرار داده میشود.سپس پالپ دندان با پرکردن جایگزین میشود.
۵. کشیدن دندان: برخی از دندانها یی که به شدت پوسیده شده اند و نمی توان انها راتعمیرکرد باید برداشته شوند.داشتن یک دندان کشیده شده ایجاد یک فضای خالی میکند که ممکن است موقعیت دندان های دیگر را تغییر دهد . در صورت امکان یک پل یا یک ایمپلنت برای دندان از دست رفته جایگزین میشود.
پیشگیری
بهداشت دندان و دهان مناسب میتواند از بروز حفره ها و پوسیدگی دندان جلوگیری کند .در زیر چند راهنمایی برای جلوگیری از ایجاد حفره در دندان اورده شده است . از دندانپزشک خود بپرسید کدام روش برای شما بهتر است:
۱. دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلو راید بعد خوردن و نوشیدن مسواک بزنید.دندان های خود را حداقل دو بار در روز و به طور ایده ال بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید.برای تمیز کردن بین دندان ها از یک نخ دندان یا یک پاک کننده بین دندانی استفاده کنید.اگر نمیتوانید دندان خود را بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید حداقل دهان خود را ابکشی کنید.اگر یک کودک خردسال دارید از دندانپزشک خود بپرسید چه میزان از از خمیر دندان حاوی فلوراید باید استفاده کنید تا فرزندتان بتواند از مزایای مبارزه با ایجاد پوسیدگی دندان بدون گرفتن فلوراید اضافی بهره مند شود.
۲. دهان خود را بشوئید.اگر دندان پزشک شما احساس کند شما در خطر پیشرفت یک حفره هستید ممکن است به شما توصیه کند از یک دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
۳.معاینات دندانپزشکی منظم داشته باشید. دریافت شستشو و تمیز کردن حرفه ای دندان های و آزمون های شفاهی به طور منظم، می تواند به جلوگیری از مشکلات کمک کند و یا آنها را در اوایل پیشگیری کند.دندانپزشک شما میتواند یک برنامه که بهترین راه حل را برای شما توصیه میکند به شما ارائه دهد.
۴.از درزگیر های برای دندانها استفاده کنید.در زگیرها پوشش پلاستیکی محافظ هستند که یه سطوح جویدن دندانهای عقبی متصل میشوند و شیار ها و شکاف های دندان را اب بندی میکنند. انها از مینای دندان د مقابل پلاک و اسید محافظت میکنند.. میتوانند هم در بزرگسالان هم در کودکان استفاده شوند.برای کنترل و کمک به پیشگیری به همه کودکان در سنین مدرسه توصیه میشوند.انها تا ۱۰ سال نیاز به تعویض ندارند و در طول این مدت نیاز به چکاب هایی است تا مطمئن شوند در جای خود قرار دارند.
۵. نوشیدن برخی ابها. بیشتر منابع عمومی ابها دارای فلوراید اند که از پوسیدگی دندان به طور قابل توجهی جلوگیری میکنند.اگر فقط اب بطری مینوشید که فاقد فلوراید است از مزایای فاوراید بهره مند نمی شوید.
۶.از میان وعده های غذایی مکرر و نوشیدنی ها استفاده نکنید.هر زمان که شما چیزی میخورید یا چیزی به غیر از اب مینوشید شما به باکتری ها کمک میکنید که اسید تولید کنند و مینای دندان شما را تخریب کنند.اگر شما از میان وعده ها و نوشیدنی ها در طول روز استفاده میکنید دندان های خود را در معرض حملات مداوم قرار میدهید.
۷. غذا های سالم برای دندان بخورید.برخی از غذا ها و نوشیدنی ها برای دندان های شما از دیگر غذا ها بهتر اند.از غذا هایی که در شکاف بین دندانهای شما گیر میکنند مثل چیپس، آب نبات و یا کوکی ها بپرهیزید.با این حال غذاهایی وجود دارند که مانند میوه و سبزیجات تازه وقهوه بدون شکر، چای و شکر آدامس باعث افزایش جریان بزاق میشوند و به شستشو دندان ها کمک میکنند.
۸. درمان پوسیدگی دندان با فلوراید را در نظر بگیرید.دندان پزشک شما ممکن است به شما درمان پوسیدگی دندان با فلوراید را به صورت یک دوره به شما ارائه کند به خصوص اگر شما فلوراید کافی از طریق اب و دیگر منابع دریافت نکنید.
۹. در مورد درمان پوسیدگی دندان ضد باکتریایی بپرسید. اگر شما مثلا به خاطر شرایط پزشکی خاص در معرض پوسیدگی دندان قرار دارید دندان پزشک شما ممکن است دهان را با یک ماده ضد باکتری خاص شستشو دهد و یا از درمانهای دیگر برای کاهش باکتری های مضر در دهان شما استفاده کند
