درمان شکستگی فک بالا و پایین
شکستگی فک (آرواره) که معمولاً در پی برخورد اجسام سفت در تصادفات اتفاق می افتد، عارضه ای دردناک است که باید هر چه سریعتر درمان شود تا فرد در صحبت کردن، غذا خوردن و سایر اعمال دچار مشکل نشود.این شکستگی فک بیشتر در مردان اتفاق می افتد، با این حال وقوع آن در زنان غیر ممکن نیست. در این نوشتار سعی شده که به تعریف کلیه ی علت ها و علائم آن، مراقبت ها و درمان آن بپردازیم.
بررسی و تعریف شکستگی فک
یک فک شکسته از نظر کلینیکی به عنوان شکست آرواره شناخته می شود زیرا در این حالت آرواره (فک یک اصطلاح عامیانه است) شکسته یا ترک خورده است. آرواره استخوانی است که به جمجمه متصل است و به شما امکان می دهد دهان خود را باز کنید. هنگامی که یک شکستگی در این استخوان ایجاد می-شود، بطور حتم مشکلات مشخصی برای شما در نتیجه آن ایجاد خواهد شد.
آمار موجود نشان می دهد مردانی که بین سنین ۲۰ و ۲۹ سال قرار دارند به احتمال بیشتر با شکستگی فک و آرواره مواجه می شوند. با این وجود زنان نیز می توانند دچار شکستگی فک شوند، اما احتمال آن به نسبت کم و پایین است. نسبت مشکلات فک بین مردان و زنان تقریباً برابر با ۴ به ۱ است.
در اکثر موارد، فک پایین ناحیه عمومی است که شکستگی فک بر روی آن اتفاق می افتد. به هر حال، شواهدی نیز وجود دارند که مطابق آنها فک بالا نیز ممکن است دچار شکستگی یا در رفتن شود. در عمل می توان گفت شرایط شکستگی فک بالا می تواند در بسیاری از موارد مشابه شکستگی فک پایین باشد و دلایل این موضوع نیز تا حدود زیادی مشترک است. در صورت وجود حالت شکستگی فک نیاز به انجام جراحی فک بر روی فرد صدمه دیده وجود خواهد داشت.
علائم مشکل و تشخیص آن
رایج ترین نشانه بین موارد شکستگی فک مربوط به وجود درد در ناحیه فک است. مشابه سایر انواع شکستگی، ایجاد آسیب در فک نیز دارای درد است. علاوه بر این، در این حالت می توان یک ناهماهنگی در بین دندان ها را نیز مشاهده کرد. هنگامی که یک فرد احساس می کند موقعیت دندان های وی در حالت طبیعی و معمول نیست، همواره احتمال شکستگی در استخوان فک وجود دارد. سایر علائم مربوط به شکستگی فک مربوط به خون ریزی داخل دندان، ایجاد مشکل در صحبت کردن و نفس کشیدن، و نیز ورم کردن بخش شکسته شده است.
هنوز، برخی علائم دیگر برای شکستگی استخوان فک وجود دارد که باید در ارتباط با آنها دقت لازم را به خرج داد. بلافاصه پس از اینکه یک نفر با مشکلات مطرح شده بالا مواجه می شود، لازم است جابجایی های احتمالی در استخوان فک یا شکستگی آن مورد بررسی قرار گیرد. اگر هر گونه علائمی نسبت به این موارد در فرد مشاهده شود، ملاقات با پزشک و انجام معاینه اولین چیزی است که باید مورد توجه قرار گیرد. به این ترتیب، ایجاد مشکلات جدید به واسطه شکستگی قابل اجتناب خواهد بود. مهم است که بدانیم در این حالت دکتر شما بهترین کسی است که درباره روش های درمانی مورد نیاز برای حل مشکل می تواند اطلاع داشته و تصمیم گیری کند.
علت ها و دلایل
مشابه سایر انواع شکستگی، ایجاد شکستگی در استخوان فک می تواند به واسطه برخورد سریع و غیر قابل انتظار استخوان فک یا آرواره با اجسام سخت ایجاد شود. از مسائل دیگری که معمولاً باعث ایجاد شکستگی یا در رفتگی در استخوان فک می شود تصادف با اتومبیل، دعوا، صدمات ناشی از ورزش، و حتی افتادن از جای بلند است. این دلایل نشان می دهد چرا مردان معمولاً قربانی شکستگی فک هستند. هنوز، برخی از عوامل دیگر نیز ممکن است وجود داشته باشند که همگی با ایجاد ضربه شدید می توانند منجر به شکسته شدن فک شوند. برای مثال شکستگی فک می تواند تحت تاثیر کشیدن دندان ایجاد شود، اما این موارد نادر است.
هنگامی که فرد از یک یا دو مورد از این علائم رنج می برد، نیاز به کنترل سایر علائم (که در ادامه بررسی خواهد شد) وجود دارد و به این ترتیب می توان روش مناسب برای درمان فوری این نوع از جراحت را انتخاب کرد.
مراقبت و درمان
در مواردی که صورت فرد با ضربه قوی در ناحیه فک مواجه می شود، ارائه کمک های اولیه به وی لازم و ضروری خواهد بود. این کمک های اولیه می تواند شامل استفاده از کمپرس سرد برای جلوگیری از ورم کردن و استفاده از برخی داروهای خاص برای کاهش درد باشد. در عمل این فعالیت ها می تواند اقدامات اولیه مورد نیاز برای درمان شکستگی فک باشد. هنگامی که پس از انجام اقدامات مورد نیاز هنوز در صورت فرد ناهنجاری مشاهده شود (همانطور که قبلاً توضیح داده شد)، پیشنهاد می شود از تست رادیولوژی استفاده شده و با بررسی عکس رادیولوژی می توان نیاز به انجام عمل جراحی را بررسی کرد. البته، انجام عمل جراحی نیاز به تشخیص دکتر و بطور خاص پزشکان متخصص در ارتباط با آسیب های فک دارد.
توجه داشته باشید هنگام ایجاد آسیب در فک، برای دستیابی به یک درمان کامل نیاز به اطمینان از بازیابی و بازگشت سریع فک به حالت عادی وجود دارد. باید توجه داشت مسائل بعدی شناسایی شده در این بخش می تواند مشکلات جدی برای فرد به همراه داشته و در عمل اصلاح آنها سخت باشد. علاوه بر این، در این رابطه داروهای خاص وجود دارد که هنگام وجود ورم یا درد به خصوص در زمان شکستگی فک می توان از آنها استفاده کرد.
علیرغم اینکه بدن ما توانایی تجدید ساختار استخوان خود را دارد، هنوز نیاز به استفاده از درمان های پیشرفته برای حل مشکل وجود دارد. روش درمانی پایه و رایج برای حل این مشکل انجام عمل جراحی بر روی فک است. این جراحی با هدف نرمال سازی استخوان فک و برگرداندن آن به حالت طبیعی انجام می شود که در برگیرنده بازیابی حالت استاندارد دندان، تنفس، و صحبت است. عمل جراحی فک بهترین راه برای اطمینان از این موضوع است که شخص دیگر مجبور به رنج کشیدن از مشکلات آتی ایجاد شده به واسطه شکستگی استخوان نیست. علاوه بر این، زمانی که فرد از شکستگی فک بالا رنج می برد، یک نوع دیگر از جراحی استخوان فک برای وی مورد نیاز خواهد بود. جراحی فک بالا به عنوان جراحی فک و صورت شناخته می شود که در آن تمرکز اصلی بر فک بالایی فرد است که دچار شکستگی شده یا به دلایل ذکر شده بالا در رفتگی دارد. بازگشت به حالت طبیعی پس از انجام جراحی فک به زمان نیاز دارد اما انجام این کار واقعاً با ارزش است. در طول دوره توان¬بخشی، همچنین امکان بازیابی فک شکسته و بازگرداندن آن به حالت طبیعی وجود خواهد داشت. در این حالت دوره بازیابی سلامتی با توجه به توانایی فرد و متابولیسم وی می تواند متفاوت باشد. در این رابطه نا شکیبایی و منتظر نماندن تا زمان بازیابی کامل سلامتی می تواند برای فرد عواقب بدی را به همراه داشته باشد. در عوض، بهترین کار در این حالت می تواند انتظار برای درمان تمام آسیب های وارد شده به فک قبل از شروع و بازگشتن به فعالیت های عادی باشد.
هنگامی که یک جراحی بر روی فک انجام می شود، ممکن است نیاز به استفاده از آتل بندی وجود داشته باشد. در این حالت نیاز داریم هنوز استخوان آسیب دیده را ثابت کنیم تا به این ترتیب بتوانیم از ایجاد مشکلات بعدی و نیز درد کشیدن بیشتر فرد جلوگیری کنیم. علاوه بر این، آتل بندی می تواند به کاهش زمان لازم برای بهبود فرد کمک کند. با وجودی که بدن بطور طبیعی مشکلات ایجاد شده همچون شکستگی را درمان می کند، برای تنظیم استخوان های آسیب دیده و اطمینان از قرار گرفتن آنها در محل مناسب نیز نیاز به بستن فک وجود دارد. در این حالت قرار دادن محل آسیب دیده در قالب می تواند به بهبود کامل فرد و بازگشتن به شرایط طبیعی کمک فراوان کند.
هنوز، مسائل دیگری نیز وجود داند که نیاز به اطلاع از آنها در مورد شکستگی وجود دارد. دقیقاً مشابه انواع دیگر موارد شکستگی، لازم است ما با مراقبت های پایه هنگام برخورد با موارد شکستگی فک آشنا باشیم تا به این ترتیب بتوانیم هنگام مواجه شدن با آن اقدامات مورد نیاز را اتخاذ کنیم. در حالت ایجاد شکستگی در فک، ما نیاز داریم که خود را برای انجام عمل جراحی فک شکسته آماده کنیم و اطلاعات لازم را برای انجام مراقبت های بعدی تا زمان بهبود کامل در اختیار داشته باشیم.
ما باید به خاطر داشته باشیم که شروع هر کاری با کسب اطلاعات لازم امکان پذیر است. بطور همزمان، در این شرایط هیچ چیز غیر از در اختیار داشتن اطلاعات محدود نمی تواند به ما برای برخورد با مشکل کمک کند. برخورداری از این اطلاعات می تواند به ما درا این شرایط کمک فراوان کند.
مراقبت های بعد از درمان
دنبال کردن این دستورالعمل ها می تواند در شما احساس بهتری ایجاد کند و درمان شما پس از آسیب دیدگی را سرعت بخشد. لطفاً با دقت این نکات را مطالعه کنید و درباره هر کدام از آنها که متوجه نشدید، برای رفع ابهام با پزشک خود صحبت کنید.
• پیشنهاد می شود که هنگام خواب از دو یا سه پشتی استفاده کنید. استفاده از این روش می تواند منجر به کاهش ورم در صورت و نیز ساده تر شدن تنفس شود.
• از انجام فعالیت هایی که نیازمند جابجایی ، هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین است در طول درمان فک آسیب دیده اجتناب کنید.
• از حرکت دادن فک خود در خلاف جهت ترمیم شکستگی یا آسیب خودداری کنید. انجام این کار باعث ایجاد مشکل در فک و دندان می شود و از ترمیم استخوان آسیب دیده جلوگیری کرده طول دوره درمان را طولانی می کند.
• از فعالیت های آبی همچون شنا و اسکی روی آب در طول درمان خودداری کنید، زیرا خارج کردن آب از دهان و مجرای تنفس در این زمان دشوار خواهد بود.
• در طول دوره درمان از استفاده نوشیدنی های الکی اجتناب کنید.
• پوشش انعطاف پذیر استفاده شده بر روی دندان های بالا و پایین شما باعث می شود فک های شما کنار یکدیگر و در محل مناسب قرار گیرند. استفاده از مواد تاریخ مصرف گذشته می تواند برای شما مشکل به همراه داشته باشد و باعث از بین رفتن یا شکستن آن شود. اگر هنگام استفاده از این نوع درمان متوجه شدید که قادر به باز کردن دندان خود هستید، دندان های خود را روی هم بسته نگه دارید و به مطب پزشک برای جایگزین کردن آن مراجعه کنید.
• از اسپری نمک بینی به تعداد دفعات لازم برای باز و تمیز نگه داشتن بینی خود در طول دوره درمان استفاده کنید.
هزینه و قیمت
هزینه و قیمت درمان شکستگی استخوان فک به عوامل زیر بستگی دارد:
• نوع شکستگی و میزان آسیب
• انتخاب بیمارستان دولتی یا خصوصی برای جراحی
• هزینه داروها
• ممکن است شما شهر دیگری را برای درمان خود انتخاب کنید که در این حالت هزینه درمان شما با هزینه های مسافرت و اقامت جمع خواهد شد.
عوارض شکستگی فک
هر چند بسیاری از افرادی که از شکستگی استخوان فک رنج می برند دارای مشکلات موقت در ارتباط با خوردن (جویدن) و صحبت کردن هستند، این عوارض معمولاً در طول زمان حل می شود (چند روز تا چند هفته) و در صورت درمان مناسب مشکل عوارض بعدی از خود بر جای نمی گذارد. به هر حال، برخی افراد بیمار ممکن است دارای عوارض جدی تری باشند که مربوط به مسدود شدن مجاری تنفسی، خون ریزی، آسپیراسیون غذایی، خونی یا جریان مایع در ریه ها باشند که این عوارض می توانند جان فرد را تهدید کنند. همچنین برخی افراد ممکن است با عفونت در فک یا صورت، ایجاد مشکل (عدم هماهنگی) در دندان ها، و یا هر دوی این موارد شوند. این عوارض معمولاً زمانی مشاهده می شوند که فک آسیب دیده ثابت نگه داشته نشود و تاخیر در درمان وجود داشته باشد یا درمان انجام شده مناسب نباشد. در این حالت درمان ضعیف برخی از شکستگی ها می تواند منجر به ایجاد ناهنجاری های خاص در فک و دندان فرد شود.
نتیجه گیری
اگرچه شکستگی فک یکی از دردناکترین ضایعات صورت و فک می باشد، ولی به هر حال به راحتی و با هزینه ای معقول قابل درمان می باشد که باید هر چه سریعتر نسبت به درمان آن اقدام نمود. با درمان این شکستگی می توان از بسیاری از عوارض آن جلوگیری نمود.
