ترمیم و درمان شکستگی دندان
دندان ها که به مرواریدهای دهان معروفند، همیشه در معرض خطر شکستن و خراب شدن هستند. گاه به خاطر یک ضربه ی ناگهانی ناشی از تصادف یا حتی به خاطر جویدن جسم سختی ممکن است گوشه ای از دندان شکسته شود. این بدان معنا نیست که حتماً دندان شکسته شده را باید کشید، بلکه می توان آن را ترمیم و درست نمود. در این مقاله ی مختصر سعی داریم به علت های شکستگی دندان، انواع شکستگی دندان و مراقبت از دندان شکسته بپردازیم.
شکستگی دندان
هنگامی که قسمتی از دندان شکسته میشود ممکن است به دندان اسیبی نرسد ولی در هر حال شما لبه های تیز شکستگی را می توانید با زبان خود احساس کنید. شکستگی دندان های کوچک معمولا باعث درد نمی شود اما در شکستگی های بزرگ دندان میتواند دندان اسیب ببیند. هنگامی که شکستگی منجر به در معرض قرار گرفتن اعصاب در مقابل هوا و نوشیدنی های گرم و سرد شود ممکن است ناراحتی برای شما ایجاد کند.
علت های شکستگی دندان
دندان ها بسیار قوی هستند ولی در مواقعی انها دچار شکستگی یا ترک خوردگی میشوند از جمله:
• گاز گرفتن بر روی اجسام سخت
• ضربه خوردن به دهان ودندانها
• در اثر سقوط
• داشتن حفره ای در دهان که باعث تضعیف دندان میشود
• داشتن حفره ی بزرگ قدیمی که مینای باقیمانده از دندان نمی تواند پشتیبانی کند
درد دندان شکسته شده ممکن است ثابت یا متناوب باشد.بسیاری از مردم هنگام جویدن به دلیل تحت فشار قرار گرفتن دندان احساس درد میکنند.
انواع شکستگی دندان
انواع مختلفی از شکستگی دندان وجود دارد که هر کدام نیاز به درمان های خاص خود را دارند
۱.ترک های کوچک-این ترک ها سطحی هستند و تنها قسمت مینای دندان را تحت تاثیر قرار میدهند. ترک های کوچک به ندرت نیاز به درمان دارندبا این حال ممکن است دندانپزشک شما منطقه ترک خوردگی را صیقل دهد تا هر گونه لکه خشن را صاف کند.
۲.دندان ترک خورده-این نوع شکستگی شامل شکسته شدن تمام دندان در سطح جویدن است در این نوع شکستگی قطعات در محل باقی می ماند، اما شکاف به تدریج گسترش می یابد.گاهی اوقات ترک را میتوان با پرکردگی ترمیم کرد. اغلب برای جلوگیری از بدتر شدن ترک باید از تاج استفاده شود. و اگر پالپ (عصب و بافت زنده) دندان اسیب دیده باشد ممکن است به درمان کانال ریشه نیاز داشته باشید.
۳.شکستگی های کوچک –این نوع شکستگی ها همیشه به درمان نیازی ندارد اما دندان پزشک ممکن است با پر کردن دندان برای جلوگیری از بدتر شدن شکستگی ، ظاهر و احساس بهتری به دندان بدهد. اگر شکستگی بسیار کوچک باشد دندانپزشک ممکن است منطقه اسیب دیده را پرداخت کند.
۴. شکستگی های نوک تیز-این نوع شکستگی معولا سطوح جویدنی دندان ها را تحت تاثیر قرار میدهد. انها معمولا به پالپ دندان اسیب نمی رسانند و احتمال بروز درد بسیار ،در انها کم است. دندانپزشک برای برگردادن شکل دندان ،ان را ترمیم میکند و غالبا برای ترمیم نیاز به تاج میشود.
۵.شکستگی های شدید- این شکستگی ها به اندازه ای عمیق هستند که به اعصاب می رسند. و تقریبا همیشه باعث اسیب به دندان و حساس شدن دندان میشوند معمولا بخش شکسته دندان میریزد و نیاز به درمان ریشه برای حذف عصب و تاج برای بازگردادن شکل دندان است و بعد از ان میتوانید به راحتی غذاخوردن و جویدن مناسبی داشته باشید.
۶. تقسیم شدن دندان –این حال از شکستگی به این معنی است که دندان یه صورت عمودی به دو قسمت تقسیم میشود این نوع شکستگی در دندانهایی که بیش از یک ریشه دارند مانند دندان های مولر بیشتر اتفاق میافتد. در این شکستگی ها امکان دارد که دندان را با یکی از ریشه های باقی مانده همراه با تاجش نگه داشت. ابتدا دندانپزشک شما درمان ریشه دندان انجام میدهد . سپس هر ریشه ای را که نمیتواند نگه دارد حذف میکند و در اخر از تاج برای پوشش ریشه و جایگزین کردن دندان استفاده میشود. در برخی موارد، هنگامی که یک ریشه نمی توان نجات داد، دندان باید برداشته شود.
۷.ترک عمودی-این نوع شکستگی از ریشه شروع میشود و به سطوح جویدنی دندان میرسد در این شکستگی دردناک ممکن است منطقه اطراف ریشه دندان ملتهب یا عفونی شود و در اغلب موارد دندان باید برداشته شود.
۸.شکستگی ناشی از پوسیدگی– در این موارد باز هم دندان به خاطر اینکه از داخل تضعیف شده می شکند و از هم میپاشد. دندانپزشک شما حفره را ارزیابی میکند و بهترین درمان را به شما توصیه میکند. در برخی موارد که پوسیدگی گسترده است و به سمت استخوان پیش میرود ممکن است دندان برداشته شود.
چگونه از دندان شکسته مراقبت کنیم؟
اگر دندان شما شکسته یا ترک خورده در اولین فرصت باید به دندان پزشک خود مراجعه کنید در غیر این صورت دندان میتواند بیشتر اسیب ببیند و یا عفونت کند و احتمال از دست دادن دندان پیش میاید.اگر شکستگی باعث ایجاد یک حفره در دندان شده باشد ویا به عصب اسیب رسیده باشد دندانپزشک شما متوجه ان میشود . اسیب به عصب معمولا نیاز به درمان ریشه دارد.
در عین حال میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
• دهان خود را به خوبی با اب گرم بشوئید.
• با یک تکه گاز پانسمان محل خونریزی را به مدت ده دقیقه تا زمانی که خونریزی متوقف شود نگه دارید. ویا میتواند یک کیسه چای را برای جلوگیری از خونریزی در محل خونریزی قرار دهید.
• یک کیسه سرد را بر روی گونه یا لبی که بر روی دندان شکسته قرار دارد بگذارید تا تورم رفع شود و درد کمتر شود.
• اگر نمیتوانید پزشک خود را سریعا ببینید از سیمان های موقت که در داروخانه ها موجود است برای پوشاندن دندان شکسته استفاده کنید.
• میتوانید از یک مسکن استفاده کنید.
• اگر دندان شما دردناک است از استامینوفن یا داروهای مسکن دیگر استفاده کنید و دهان خود را با اب نمک بشوئید.
• اگر شکستگی باعث ایجاد یک لبه تیز در دندان شده است ان را با یک تکه واکس پارافین یا ادامس بدون قند بپوشانید تا از اسیب به زبان و گونه ها و لبها جلوگیری شود.
• اگر مجبورید غذا بخورید از غذاهای نرم استفاده کنید و از گاز گرفتن بر روی دندان اسیب دیده بپرهیزید.
روش درمان برای دندان اسیب دیده بستگی به شدت اسیب دارد.اگر فقط یک تکه کوچک از مینای دندان اسیب دیده باشد درمان به سادگی در طی یک جلسه انجام میگیرد ولی اگر اسیب شدید باشد نیاز به یک درمان طولانی تر و پر هزینه تر است.
نکاتی برای جلوگیری آسیب به دندان
حدود ۸۰ درصد از صدمات دندانی دندان های جلو را تحت تاثیر قرار میدهد و ممکن است باعث اسیب به بافت نرم زبان لبها و داخل گونه ها شود.
در کودکان اسیب های دندانی از زمانی شروع میشود که کودک شروع به راه رفتن میکند. همچنین ممکن است به دندان های نهفته دائمی اسیب برسد. اسیب های ورزشی منبع اصلی صدمات دندانها در بزرگسالان و نوجوانان میباشد و تا ۴۰ در صد اسیب های دندانی در بزرگسالان تحت تاثیر بازی های ورزشی است.
محافظ دندان.در بازیهای ورزشی بهترین راه برای محافظت از دندان ها استفاده از محافظ ها برای پوشاندن دندان ها می باشد.
قفس صورت. این تجهیزات صورت را در برابر ضربه محافظت میکند به خصوص در باز یهای خاص مانند بیس بال یا دروازه بان هاکی
کلاه ایمنی. پوشیدن کلاه ایمنی کار عاقلانه ایست برای شرکت در فعالیت هایی که دارید. اگرچه از دندان و دهان شما محافظت نیمکند ولی از سر شما در برابر ضربه محافظت میکند.
نتیجه گیری:
دندان شکسته، یه دندان زنده است و اگر چه قسمتی از آن شکسته و از بین رفته، ولی با این حال قابل استفاده و نگهداری است. با مراجعه به دندانپزشک جهت مراقبت و مواظبت صحیح از آن می توانید تا سال ها از آن استفاده نمایید و از نعمت دندان های طبیعی برخوردار باشید.
