روکش دندان
روکش دندان برای دندان‌هایی که دیواره هایشان شکسته یا حجم قابل توجهی از ساختار آنها به دلیل پوسیدگی از بین رفته باشد؛ همچنین دندان‌هایی كه به دلیل عصب‌کشی یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن شان وجود داشته باشد، با روکش‌هایی به شکل دندان ( روکش دندان ) ترمیم و بازسازی می‌شوند.
تغذیه نامناسب و رعایت نكردن بهداشت دهان و دندان می‌تواند دندان ها را دچار تخریب بر اثر پوسیدگی نماید و وارد آوردن ضربه نیز ممكن است دندان را دچار شكستگی كند . چنین تخریبی اگر حجم عمده‌ای از دندان را در بر بگیرد، ساختار باقیمانده دندان نیازمند تقویت بوسیله روکش دندان است .
پروتزهای ثابت که به آن روکش دندان هم می‌گوییم، علاوه بر تامین استحکام برای ساختار از دست رفته دندان، زیبایی یک دندان سالم را نیز تامین می‌کند زیرا می‌تواند دندان‌هایی که دچار شکستگی‌های مادرزادی ، دندان‌هایی که اندازه‌های کوچک‌‌تر یا نا متناسب با سایر دندان ها را دارند و نیز بدرنگی‌های دندانی را هم اصلاح كند اما از دیدگاه درمانی، دندان‌هایی که دیواره آن شکسته، مقدار زیادی از ساختار آنها به دلیل پوسیدگی از بین رفته یا به دلیل عصب‌کشی یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن آنها زیاد است بوسیله روکش دندان قابل ترمیم و بازسازی هستند.
روکش دندان ممكن است از فلزاتی مانند طلا ، یا نوعی آلیاژ چینی به نام پرسلن یا ترکیبی از این دو ساخته شوند. در این مطلب سعی داریم با طرح سوالاتی ساده، شما را با مراحل بازسازی به وسیله روكش دندان آشنا سازیم .
چه زمانی باید از روکش دندان استفاده کنیم ؟
دلیل اصلی استفاده از روکش دندان ، از دست دادن یا ضعیف شدن نسوج تاجی دندان است. این اتفاق به سه دلیل پوسیدگی ، سایش بیش از حد سطوح مختلف دندانی یا شکستگی تاج اتفاق می‌افتد.
وقتی پوسیدگی دندان اتفاق می‌افتد باید سریعا برای ترمیم آن اقدام شود. اگر پوسیدگی در مراحل اولیه باشد و سطح کوچکی از دندان را شامل شود به مراتب درمان آن ساده‌تر خواهد بود اما پوسیدگی‌های وسیع علاوه بر تضعیف نسوج تاجی دندان منجر به درگیری عروق و اعصاب پالپ دندانی می‌شوند که در نتیجه دندان نیاز به درمان ریشه پیدا می‌کند.
درمان ریشه برای چه دندان‌هایی ضروری است ؟
دندان‌هایی که مورد درمان ریشه قرار می‌گیرند، به دلیل از دست دادن آب موجود در توبول‌های عاجی دندان، مستعد شکستن و از دست رفتن سایر نسوج تاجی باقیمانده می‌شوند. به همین دلیل بیشتر دندان‌های عصب‌کشی شده باید روکش شوند.
به منظور استفاده از روکش دندان لازم است ابتدا از نسوج داخل ریشه برای بازسازی تاج کمک گرفته شود که ساخت یک پست‌ریختگی به این منظور الزامی است زیرا روکش نهایی روی بخش تاجی پست قرار خواهد گرفت.
پست، افزایش‌گیرایی برای روکش را ایجاد می‌كند و منجر به محافظت ساختمان‌های تاجی باقیمانده خواهد شد.
دلیل نیاز به جراحی لثه ؟
گاهی پس از درمان ریشه به دلیل عمیق بودن پوسیدگی‌های تاجی، پس از برداشت پوسیدگی نیاز به جراحی لثه برای افزایش طول تاج کلینیکی دندان خواهیم داشت. این امر باید چهار تا شش هفته قبل از قالب‌گیری به منظور روکش کردن دندان انجام شود. بنابراین وقتی پوسیدگی پیشرفت می‌کند مشاوره بین جراح لثه، متخصص پروتز و متخصص درمان ریشه الزامی است. پریودنتیست یا همان جراحی لثه این موضوع را بررسی می‌کند که آیا امکان جراحی لثه برای افزایش طول تاج بدون به خطر افتادن سلامت پریودنتال سایر دندان‌های مجاور وجود دارد؟ پریودنتیست یا همان متخصص پروتز هم بررسی می‌کند که آیا دندان با توجه به نسبت طول تاج به ریشه و ضخامت ریشه و موقعیت دندان در قوس فکی، توانایی تحمل نیروهای وارده را داراست؟ پس از آن در صورت تایید درمان توسط متخصصین پریو و پروتز، اندودنتیست یا همان متخصص درمان ریشه، در زمینه امکان یا عدم امکان درمان مناسب ریشه اعلام نظر خواهد كرد. به این ترتیب تصمیم نهایی در مورد امکان نگهداری دندان و درصد موفقیت درمان به دست خواهد آمد. در صورتی که درصد موفقیت بالا نباشد شاید بهتر باشد دندان کشیده شده و با ایمپلنت جایگزین شود.
در صورت انجام درمان ایمپلنت دندان مراحل پروتزی پس از جراحی چگونه است؟
برای قرارگیری روکش دندان ایمپلنت‌های فک پایین چهار ماه و فک بالا شش ماه زمان انتظار لازم داریم تا ایمپلنت در استخوان فک جوش شود. پس از آن متخصص پروتز آن را بارگذاری کرده و روکش نهایی را آماده می‌سازد.
آیا قدرت تحمل نیرو بین دندان و ایمپلنت یکسان است؟
با توجه به اینکه الیاف پریودنتال در اطراف و پایانه‌های عصبی داخل ایمپلنت وجود ندارد ایمپلنت نیروی بیشتری از دندان طبیعی دریافت می‌کند. در واقع علائم هشدار‌دهنده برای کاهش نیرو در بیمار وجود ندارد تا بیمار را آگاه کند که نیرو را کاهش دهد. از طرفی افزایش نیروی بیش از حد تحمل بر ایمپلنت ممکن است منجر به لقی و شکست ایمپلنت شود. بنابراین قبل از شروع درمان باید متخصص پروتز اعلام نظر كند که با توجه به وضعیت استخوان از نظر تراکم و ارتفاع و همچنین مسائل سیستمیک بیمار و با توجه به موقعیت قرارگیری ایمپلنت آیا امکان انجام درمان وجود دارد یا خیر؟ همچنین اینكه در صورت امکان انجام درمان، جراح بهتر است در چه مکان و با چه زاویه‌ای آن را قرار دهد.
به طور کلی میزان موفقیت درمان ایمپلنت چقدر است؟
در صورت وجود شرایط مناسب فیزیکی و وجود میزان و تراکم مناسب استخوان خوشبختانه موفقیت درمان ایمپلنت تا ۹۸ درصد نیز پیش‌بینی شده که میزان موفقیت بالایی است.
در صورت شکست درمان ایمپلنت آیا امکان جایگزینی مجدد وجود دارد؟
بله. پس از خارج کردن ایمپلنت توسط جراح و مدت انتظار دو ماه بدون آنکه برای دندان‌های مجاور خطری ایجاد شود می‌توان مجددا در محل اقدام به قرارگیری ایمپلنت كرد. باید در نظر داشت که انجام درمان ایمپلنت یک کار تیمی بین جراح و متخصص پروتز است و نیاز به CBCT و رادیوگرافی‌های تشخیصی دارد. درمان موفق ایمپلنت بستگی زیادی به طراحی مناسب درمان قبل از جراحی دارد که معمولا با مشورت پروستودنتیست و جراح صورت می‌پذیرد.